Haf Hirfelyn y Llyfr

Mae’n hydref. Mae cyhydnos Alban Elfed newydd basio a’r glaw arferol wedi dychwelyd i arfordir dwyrain Astwrias ar ôl haf anhygoel o heulog, poeth a sych. Rwyf i, fel arfer yn nyddiau olaf Medi, wrthi o fore gwyn tan nos yn casglu a phrosesu tomatos. Ond bu mis Awst yn dra gwahanol i’r arfer.

Ymddangosodd fersiwn Sbaeneg fy llyfr ar Galan Awst, gyda lansiad yn Ribeseya/Ribadesella. Roedd hynny’n codi tipyn o ofn arna’i: siarad yn Sbaeneg mewn neuadd gyda chynulleidfa o ryw gant o bobl. Ond roedd gen i gynllun. Roedd fy nghyfaill Fernando, a’m cymydog Pelayo, un yn feddyg a’r llall yn athro, eisoes wedi darllen y llyfr, ac yn barod iawn i leisio’u barn. Dim ond imi ddweud digon i gyflwyno fy hun a’m llyfr, a gwahodd cwestiynau. Cafwyd digon o’r rheiny, ond mae ateb cwestiwn, hyd yn oed mewn iaith arall, llawer yn haws na llunio araith.

Gyda baneri Astwrias a Chymru o’n blaenau, hwyliasom ymlaen drwy’r dri-chwarter awr a gorffen gyda chriw o’m cyfeillion yn esgyn i’r llwyfan i ganu ‘La Capitana’, hoff gân y cylch ffrindiau. Cyflwyno, neu arwyddo, llyfrau wedyn, i aelodau Cymdeithas Ddiwylliannol Cyfeillion Ribadesella. Trueni nad oedd artist y clawr, cymdoges o’r pentref, yn gallu bod yno.

Mae wythnos gyntaf mis Awst yn wythnos miri mawr, yn dechrau eleni gyda’r Piragües, picnic drwy’r dydd ar lan afon Sella gyda’r esgus o wylio ras ceufadau. Es i â hanner fy nogn o gant o lyfrau yno, a rhwng ymdrochi yn yr afon ac yfed sawl culin o seidr bues yn eistedd yng nghefn y fan yn arwyddo llyfr ar ôl llyfr. Yr un peth dridiau wedyn ar noson y Ffair Gaws yn y pentref, ond hyd yn oed yn fwy lletchwith aros roedd hi wedi nosi a doedd gen i ddim unman i eistedd!

Yn fuan wedyn dechreuodd yr adwaith gan y rhai oedd wedi brysio i’w ddarllen. Ni allwn fod wedi breuddwydio’r fath lwyddiant. Y ferch yn y popty rhwng llefain a gwenu wrth ddweud cymaint oedd e wedi golygu iddi; cymydog yn diolch imi am ddangos trysorau bach ei bentref ei hun iddo am y tro cyntaf; rhywun arall yn dweud fy mod wedi ‘rhoi pwysigrwydd i’r pethau bob dydd, y pethau sydd weithiau yn gallu mynd yn fwrn’.

Roedd yr adwaith a ges i yng Nghymru yn wahanol wrth gwrs o ran safbwynt: pobl o bant ydych chi yn yr achos yma! Hoffwn ddiolch o galon i bawb sydd wedi ei brynu, a – gobeithio – ei fwynhau.

Diolch hefyd i ACAR am gyhoeddi’r Sbaeneg, ac i Wasg Carreg Gwalch am roi caniatád iddyn nhw wneud hynny/